Prijava: Posječeno stablo u Staroj čaršiji (Zenica)

Poštovani,

Na postavljeno pitanje Služba za ekologiju, komunalne i inspekcijske poslove dostavlja sljedeći odgovor:

"Radi se o sječi bolesnog stabla srebrnog javora (Acer saccharinum), a ne lipe (Tilia sp.) kao što se u javnosti špekuliše. Sječa je bila sanitarnog, a ne vandalskog karaktera.
Indikatori da je stablo bilo bolesno u mjeri koja nije omogućavala njegovo liječenje su četiri vrste gljiva koje su se na njemu nastanile: Fomes fomentarius, Schyzophylum commune, Phellinus igniarius, te četvrta gljiva iz roda Phelinus kojoj nije identifikovana vrsta. Ovo su gljive lignikolnog karaktera, koje vrše razgrađivanje celuloze, hemiceluloze i lignina koje skupa grade ćelijske zidove drveta dajući mu čvrstinu, te su tako narušene fizičke i mehaničke osobine drveta, a time i stabilnost stabla. Osim toga stablo je duž debla bilo raspuknuto.
Isto već duži period pokazuje znakove bolesti, sa njega su više puta otpadale krupne grane i stoga je predstavljalo opasnost po imovinu i lica. Uzrok bolesti odnosno prodora patogena u drvo je osim, kako su dosadašnja iskustva pokazala, osjetljivosti ove vrste na obolijevanje i to što je 1993. godine ovo stablo nakon obližnje eksplozije granate doživjelo traumu odnosno brojna oštećenja koja su omogućila prodor patogena u drvo.
Uprkos svemu vijek ovog stabla 2009. godine je uspješno produžen kada je izvršeno njegovo prevršavanje (radikalno orezivanje) nakon čega je urađena zaštita rezova fungicidnim voskovima. Napominjem da se tada, a radi sanitarnog značaja stabla za uži centar grada, nije udovoljilo zahtjevu susjedne pekare koja je tražila sječu radi navodnog prodora korijenja drveta u kanalizaciju.

Tokom čitavog perioda, a sve do sječe stabla sa istog su orezivane suhe grane odnosno istom se maksimalno pokušavao produžiti vijek. Ponovno prevršavanje ne bi dalo efekat radi velike izraženosti simptoma (gljiva) koje su ukazivale na odumiranje stabla, te radi toga što bi se prevršavanje moralo izvršiti nisko (u osnovu skeletnih grana odnosno u deblo) što ova vrsta, a radi manjka spavajućih pupoljaka u ovom dijelu stabla, ne podnosi čak ni kad je zdrava, te radi toga što bi došlo do većeg narušavanja korelacije (proporcionalnog odnosa) između korijena i krošnje. Listanje drveta je bilo omogućeno zahvaljujući samo jednom uskom pojasu zdravog tkiva kuda se odvijao promet hranjiva i komunikacija korijen - krošnja. Taj zdravi dio tkiva, a što je vidljivo na presjeku deblu, nije bio dovoljan da omogući i stabilnost stabla.
Nalog za sječu stabla, a radi svega navedenog, putem plana radova za mjesec juni odnosno vještačenje stabla izvršili su mr. Adnan Mešinović dipl.ing.agr. i mr. Kemal Musić dipl.ing.hort., te je po odobrenju plana radova za mjesec juni upućenog od strane JP za prostorno planiranje i uređenje grada odobrenog od strane Službe za ekologiju komunalne i inspekcijske poslove, izvođač pristupio sječi.

Na mjestu izvršene sječe izvršiće se uklanjanje panja i sadnja sadnice lipe u pauzi vegetacije.

Takođe napominjemo da uvid u zdravstveno stanje panja nije dovoljan pokazatelj zdravstvenog stanja stabla što neki pokušavaju koristiti kao argument protiv ove osnovane sječe.
U prilogu ovog odgovora dostavljamo fotografije predmetnog stabla."
S poštovanjem,